PANIEK & DE PANIEKCIRKEL
Hoe ontstaan paniekaanvallen en paniekgevoelens?
De meeste paniekklachten ontstaan naar aanleiding van lichamelijke gevoelens (lichaamssensaties). Mensen voelen plotseling klachten als druk op de borst, steek op de borst, duizelig, knikkende knieën, trillen, verkramping, desoriëntatie, afwezigheid. Lees meer over hypeventilatieklachten….
Deze klachten –die in de meeste gevallen- volstrekt onschuldig zijn en een gevolg zijn van stress (weinig slaap, veel werk, zorgen, ingrijpende gebeurtenissen) worden geïnterpreteerd als voorbodes van direct dreigend gevaar met betrekking tot de lichamelijke gezondheid. Druk op de borst wordt bijvoorbeeld gezien als een signaal van een naderend hartinfarct, duizeligheid wordt gezien als een teken dat flauwvallen zal volgen en knikkende knieën wordt geïnterpreteerd als naderend door de benen zakken. Patiënten met paniekklachten vallen dus ten prooi aan rampgedachten: op basis van onschuldige lichamelijke symptomen concluderen zij dat er een ramp zal volgen. Als gevolg daarvan worden zij steeds angstiger en daardoor nemen de lichamelijke symptomen toe wat gezien wordt als een bewijs voor de rampgedachte en de paniek slaat toe
Schematisch:
(Onschuldig) symptoom -> aandacht richten op symptoom (‘dit is niet goed!’) -> toename van symptomen -> rampgedachte -> paniek!!
Patiënten raken vervolgens in paniek. Daarnaast gaan zij –omdat zij gaan geloven dat hun rampgedachte zal uitkomen- allerlei situaties vermijden (b.v. autorijden of naar de winkel gaan) waarin de symptomen zich kunnen voordoen. Dat noemen we vermijdingsgedrag. Zij dagen de rampgedachten niet meer uit maar gedragen zich alsof de rampgedachten kloppen. Dan is de cirkel rond en gaan zij steeds minder doen en zich steeds meer terugtrekken.
Doorbreek de paniekcirkel!
Er zijn 3 manieren om de paniekcirkel te doorbreken:
- De eerste heeft te maken met je ademhaling. Als je geneigd bent om te overademen (als je last hebt van bijvoorbeeld tintelingen en een onwerkelijk gevoel, is de kans groot dat je overademt), doorbreek je de paniekcirkel door je ademhaling te regelen. Op deze manier voorkom je dat de lichamelijke symptomen ontstaan of verergeren. Bovendien helpt een rustige ademhaling bij het ontspannen.
- De tweede manier is de belangrijkste: Overtuig jezelf ervan dat je lichamelijke reactie niet gevaarlijk is. Want het is onmogelijk om nooit meer een lichamelijke stressreactie te hebben. Overigens is het wel belangrijk dat jouw huisarts of specialist heeft aangegeven dat de lichamelijke reacties ongevaarlijk zijn, dat wil zeggen dat het geen symptomen zijn van een lichamelijke ziekte.
- De derde manier is het gebruik van medicatie. Er zijn veel verschillende soorten medicijnen die kunnen helpen bij het doorbreken van de paniekcirkel. Je kunt medicatie overwegen wanneer de paniek te intensief is of te vaak opkomt (overleg dan met je huisarts).
Cesar & Mensendieck therapie Joyce Ruys kan je helpen met adem- & ontspanningstherapie, cognitieve gedragstherapie en slaapoefentherapie.