Onnodig veel mensen in Nederland slikken medicatie tegen slaapproblemen (1,3 miljoen mensen). Verslavingsartsen zien een stijging van het aantal verslaafde patiënten. Specialisten denken dat slaaptherapie een beter middel is tegen de kwaal, maar ondanks waarschuwingen blijft het gebruik van slaappillen onverminderd hoog.
Mensen die met een slaapprobleem bij de huisarts aankloppen krijgen nogal eens een medicijn (veelal benzodiapine) voorgeschreven om de nacht beter door te komen. Vorig jaar waren er 1.326.000 gebruikers. Vóór 2020 nam dat aantal gestaag af, maar sindsdien zit de klad erin, zo blijkt uit cijfers van de Stichting Farmaceutische Kengetallen (SFK).
Het advies is om geen medicatie voor te schrijven. Alleen bij patiënten met kortdurende slaapproblemen, bijvoorbeeld na een overlijden, kan het, maar dan slechts eenmalig en voor enkele dagen. Bij langdurig gebruik kunnen de middelen verslavend zijn.
,,Ondanks de adviezen schrijven huisartsen bij twee derde van de patiënten die voor het eerst met een slaapprobleem komen tóch medicatie voor”, constateert Annemieke van Straten, hoogleraar klinische psychologie aan de VU in Amsterdam. ,,Ik denk dat veel huisartsen geen goed alternatief hebben. Vaak stappen mensen pas laat naar de dokter met het verzoek om pillen. Voor kortere tijd een tabletje om goed te slapen, dat een patiënt zo nu en dan slikt, is niet zo erg. Maar je ziet dat er toch vaak herhaald wordt.”
Gedragstherapie
Met als gevolg dat meer patiënten aankloppen bij verslavingsartsen, omdat ze niet meer met de medicatie kunnen stoppen. Uit cijfers van het Landelijk Alcohol en Drugs Informatie Systeem (LADIS) blijkt dat de afgelopen jaren meer dan duizend mensen in therapie moesten. ,,Als mensen stoppen, gaan ze weer moeilijker slapen. Ze zijn ook sneller prikkelbaar. Daar moeten ze doorheen”, legt Peter Vossenberg, voorzitter van de Vereniging voor Verslavingsgeneeskunde Nederland, uit. Omdat patiënten bang zijn voor nieuwe slaapproblemen blijft altijd het risico op een terugval. ,,Het is belangrijk om goed te kijken waarom mensen problemen hebben. Gedragstherapie geeft goede resultaten, maar dat kost meer tijd en geld.”
Ook de Slaapgeneeskunde Vereniging Nederland (SVNL) ziet dat de route naar gedragstherapie lastig is. Zorgverleners weten niet altijd dat die bestaat én de therapie wordt slechts beperkt aangeboden. ,,Patiënten krijgen zelden een keuze voorgelegd”, constateert voorzitter Angelique Pijpers. De SVNL probeert een plan te maken om de behandeling van slaapproblemen beter toegankelijk te maken voor iedereen. Pijpers: ,,Er gaat veel aandacht naar gezonde voeding en beweging, maar goede slaap is ook een belangrijke pijler voor gezondheid.”
Bron: Brabants Dagblad 28-10-2023
